VTS-site, Sint-Niklaas

De herbestemming van de voormalige Vrije Technische School (VTS-site) en het voorzien van een publieke doorsteek kadert binnen de beleidskeuze van Sint-Niklaas om het stadscentrum meer doorwaadbaar te maken. De site is uniek gelegen binnen de historische stadskern en zal door de aanwezigheid van de monumentale volumes van de vroegere school op de site en door zijn toekomstige publieke doorgang beeldbepalend worden in het stadszicht. Tussen het ‘Herenhuis Janssens’ aan het Onze-Lieve-Vrouwplein en de vroegere schoolpoort aan de Collegestraat spant zich een nieuwe, publieke binnenstraat die als ontsluiting van het binnengebied functioneert en waarlangs een aaneensluiting van koeren, pleinen en tuinen georganiseerd wordt (masterplan opgesteld door NERO-architecten). Het wonen speelt er de hoofdrol, in vele verschillende vormen: grondgebonden woningen, appartementen, sociale en bescheiden woningen. Deze mix zorgt voor een gevarieerde invulling. Enkele welgekozen publieke functies, zoals de academie en kantoorruimte, ondersteunen het wonen.

Het luik van Architectenbureau Bart Dehaene (de andere delen worden aangepakt door Volt en Blaf) handelt over drie afzonderlijke gebouwen op de site: enerzijds het reftergebouw en het kapelgebouw, beide beschermd stadsgezicht; en anderzijds het herenhuis Janssens, een beschermd monument. Elk moeten ze volgens andere regels getransformeerd worden binnen het masterplan om zo het toekomstige wonen optimaal te ondersteunen. Refter- en kapelgebouw; ongeacht de verschillende draagstructuur en oriëntatie van de schoolgebouwen, willen we overal dezelfde woonkwaliteiten aanbieden. De karakteristieke hoge plafonds en grote raampartijen staan hiervoor garant. Eveneens worden alle woningen voorzien van een wintertuin. De ruim bemeten circulatiezone via de oude schoolgang, zal ingericht worden als extra buitenruimte bij de woning, als plek om te spelen, te tafelen, enz. Het beschermde Herenhuis Janssens biedt mogelijkheid om diverse soorten woningtypes te huisvesten: ruime woningen met tuin of terras, met één of twee slaapkamers, eventueel met een extra werkkamer of wintertuin, dakappartementen met prachtig uitzicht, … Eveneens wordt op het gelijkvloers aan de straatzijde geopteerd een aantal beroepspraktijken te voorzien.

Volgens Aldo Rossi is de stad de locus van de collectieve herinnering. Monumenten zijn plaatsen met een symbolische functie en weerspiegelen het collectieve geheugen van de stad. De architectuur kan alleen maar bestaan, wanneer zij duidelijk refereert naar de historische processen die zich binnen de stedelijke continuïteit voordoen. Uit de geschiedenis blijkt dat een betekenisvolle vorm de stad kan structureren. In zijn begrip ‘levend monument’ wordt gesteld dat gebouwen of delen ervan kunnen wijzigen, kunnen vervangen worden als de ‘vorm’ zijn ruimtelijke functie maar behoudt. Aan kunstenaar Philip Aguirre werd gevraagd om de afgebroken toren ter hoogte van de doorgang te voorzien van een nieuwe toren. Een hedendaagse interpretatie van wat er voorheen stond. Een nieuwe vorm of ‘gestalte’ als baken in het stadslandschap op de route doorheen de VTS-site. Het resultaat is een ronde transparante toren die een dialoog aangaat met de toren van de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Ze wordt gerealiseerd in ruw beton.

OpdrachtRealisatie van 25-tal private woongelegenheden (koop & huur), 2015 - heden
OpdrachtgeverMevaco bouwbedrijf
LocatieSint-Niklaas
SamenwerkingSileghem & Partners (stabiliteit), EA+ (duurzaamheid)
KunstintegratiePhilip Aguirre y Otegui
Algemene aannemingMevaco bouwbedrijf