Alles begint bij een weloverwogen analyse van de bestaande site van het Sint-Michielscomplex. Met het Sint-Mi- chielscomplex, ooit het Sint-Michielsgesticht, bevinden we ons in een unieke context. Midden in het centrum van Poperinge profileert dit gebouwenensemble zich langs drie verschillende straatzijden: de Duinkerkestraat, Werf en de Sint-Annastraat. De 3 vleugels vormen een grote samenhang in materiaalgebruik en uitdrukking, op pittoreske wijze geschikt rond een prachtige binnentuin. Binnen deze uniformiteit vinden we echter bij de verschillende gebouwen een diversiteit terug: niet alleen aan volumetrie, dakvorm en geveldetaillering, maar vooral qua staat van bewaring en erfgoedwaarde. De verschillende bouwfases zijn duidelijk merkbaar, zowel in het exterieur als in het interieur. In volgende alinea’s is het niet onze bedoeling een uitgebreide historische nota te herhalen, maar wel onze focuspun- ten aan te halen die we na onderzoek als belangrijk achten voor het verdere uitwerken van het ontwerp.

De gevels van het complex zijn op vandaag een patch- work van verschillende bouwfases die zorgen voor een historische gelaagdheid in het exterieur. Door de ‘rode draad’ van rode baksteen en detaillering in gele baksteen blijft het het echter een geheel. Constructie- gewijs kunnen we ook na analyse van de diagnosenota van het exterieur en verschillende bezoeken ter plaatse vaststellen dat de meeste gevels bouwtechnisch in be- trekkelijke goede staat zijn. Het schrijnwerk daarentegen is reeds op heel veel plaatsen vernieuwd en enkel in het westelijke deel van de oudste vleugel, gelegen aan Werf, kunnen we nog originele guillotineramen naar 18e eeuws model terugvinden.

De planindeling verschilt sterk bij de verschillende deelgebouwen. Waar het gebouw aan de Sint-Annastraat als het ware een opeenvolging van kamers is zonder expliciete circulatieruimte met uitzondering van een kleine trappenhal, wordt het Sint-Michielgesticht net gekenmerkt door een lange centrale gang die alle kamers en kleine cellen ontsluit. De overige deelgebouwen voelen veeleer als een uitbreiding van het geheel en hebben geen specifiek uitzonderlijk plan. In tegenstelling tot de blik op het exterieur, overheerst in het interieur een soort ravage. Hoewel de bestaande draagstructuur relatief goed behouden is gebleven, is de laatste tien jaar vooral een verval van de interieurelementen gebeurd en vergt dit bijgevolg een belangrijke renovatie van de waardevolle elementen maar tegelijk ook een frisse blik op de nieuwe toevoegingen. Vooral het westelijke gedeelte van de langste vleugel (voormalig Sint-Michielsgesticht) kent verschillende interieurelementen van grote waarde zoals een ruimte met geprofileerd lijstwerk, 18e eeuwse schouwen met onder andere geprofileerd houtwerk en gesculpteerd bloemmotief maar ook een schouw met een bekleding met tegels van Christelijke symboliek, etc. Ook 18e eeuwse paneeldeuren en kastgehelen zijn nog steeds zichtbaar in het gebouw. Vooral deze interieurelementen achten we dan ook als belangrijk bij de herinrichting van het gebouwencomplex.