Gemeenteschool, Heestert

De inplanting en de verschijningsvorm van een school in een dorpskern moeten verankerd zijn in de lokale korrel van bebouwing en landschap. Twee grote publieke gebouwen – kerk en school – zijn sterk bepalend voor het silhouet van een dorp en voor de routes en zichten die daartussen ontstaan. De voorgestelde inplanting van een compact volume is niet alleen geïnspireerd door het beperken van energie- en ruimtegebruik, maar evenzeer door het ontwerp van publieke en semi-publieke buitenruimtes. Het robuuste nieuwe monovolume bemiddelt tussen de buitenruimtes van dorp en school enerzijds en het open landschap anderzijds. De nieuwe speelplaats laat zich duidelijk lezen als een voorplein, in verhouding tot de schoolgevel, maar sluit ook heel pragmatisch aan bij de speelruimtes van de jeugdlokalen.

De verschijningsvorm van het schoolgebouw herinnert niet toevallig aan een schuur. Die vertrouwde typologie levert een ideaal onderdak voor een compact rationeel gebouw. Alles onder één hellend zadeldak: het blijft een evidente en waardevolle bouwlogica. Er wordt een sterk architectonisch beeld gevormd door het verrassend samenbrengen van semi-industriële materialen en bouwmethodes. Door de spannende materiaalcombinaties en een bijzondere aandacht voor een fijne en eenvoudige detaillering van hun onderlinge samenvoegingen wordt een karaktervol geheel bekomen dat de materialen ‘optilt’ boven hun verwijzing naar de omgeving.

De programma-schikking is een krachtig middel om de relatie van een gebouw met zijn context te definiëren. De keuze van de gelijkvloerse functies en hun oriëntatie naar de omgeving is heel welbewust: kleuterklassen en buitenschoolse opvang willen contact met een rustige buitenomgeving, directie en secretariaat moeten vlot aanspreekbaar zijn voor kinderen, ouders en bezoekers. De schoolrefter wil het effectieve scharnier vormen tussen schools gebruik en dorpsactiviteiten. De verdieping is gereserveerd voor de teruggetrokken functies: de klassen voor de kleuters en de lagere schoolleerlingen. De schikking van kleuterklassen aan de zijgevels en lagere klassen op de verdieping creëert een eigen territorium voor de beide leeftijdsgroepen. Samen in één school, maar toch apart, zowel binnen als buiten. De centrale ruimte onder de hoge nok is prima geschikt voor de sportzaal, compact gestapeld bovenop de refter, met uitzicht op speelplaats en landschap.

Bouwen moet een samensmelting zijn van stedenbouw, architectuur, artistiek werk, bouwkunde, sociale aspecten, … Het verheft bouwen tot cultuur. Hedendaagse kunst is al langer dan vandaag veel meer dan alleen een schilderkunst of een beeldhouwwerk. Het voorstel van de kunstintegratie vormt dan ook een eerste stap die in een verder participatief traject kan uitgroeien tot een waar ‘gesamtwerk’. Philip Aguirre Y Otegui werkte de kolommen van de overdekte speelplaats uit als “sculptuur”, een kariatide waarrond of waarop kan gespeeld worden.

OpdrachtPrijsvraag voor een nieuwe gemeenteschool, 2016
OpdrachtgeverGemeente Zwevegem
LocatieHeestert
SamenwerkingSileghem & Partners
KunstintegratiePhilip Aguirre y Otegui