Rabottorens, Gent

Sociale stadsvernieuwing kent sinds de jaren ’80 in de stad Gent een menselijke dimensie waarbij herwaardering gaat om de vervlechting tussen ruimtelijk-fysieke opwaardering en sociaal-ruimtelijke verknoping en ‘samenlevingsopbouw’ (als praktijk). Die vervlechting komt sterk naar voor in stadsvernieuwingsprojecten als ‘Bruggen naar Rabot’, ‘Zuurstof voor de Brugse Poort’ en ‘Ledeberg Leeft’. Gestaag zet de stad in op een stadsvernieuwingsmodel gebaseerd op een driepikkel van sociaal-economische, sociaal-culturele en ruimtelijk-fysieke vernieuwing. Elke ruimtelijke ingreep moet dus ook elementen bevatten die handvaten bieden ter versterking van die integrale benadering.

Sociale stadsvernieuwing die vertrekt van ‘sociale innovatie’, baseert zich op het inzicht dat stadsvernieuwing niet alleen gaat om het opwaarderen van de fysieke leefomgeving in steden, maar ook om de heropbouw van de stedelijke samenleving. Met ons ontwerp zetten we daarom volledig in op het creëren van hefbomen voor sociale relaties (ontmoeting, sociaal-ruimtelijke praktijken, verknoping, sociale activiteiten, en uiteindelijk toeëigening).

In de verfijning van het strokenmodel zijn we op zoek geweest naar handvaten die de buitenruimte tot ‘publieke ruimte’ maken met gradaties in ‘publiek-zijn’; van semi-privaat naar semi-publiek, naar volledige doorwaadbaarheid. We streven er naar om elementen aan te reiken waar lokale toeëigening op schaal van het project mogelijk wordt gemaakt. Het ontwerp voorziet verschillende functies en voorzieningen zoals een groot park, stadstuintjes en verschillende ruimtes die ‘publiek’ kunnen toegeëiend worden, maar voldoende ‘open’ zijn om die toeëigening en bepaling door mensen zélf toe te laten. Het project is hierin voorwaardescheppend en niet inhoudsbepalend. Om ervoor te zorgen dat deze publieke ruimte kan worden toegeëigend door mensen en groepen in en rond het stadsproject, hanteren we een minimale invulling want co-productie ‘het samen maken van de ruimte’ is cruciaal wil men ‘eigenaarschap’ van de publieke ruimte bereiken. Deze voorwaardescheppende rol van publieke ruimte, met een mogelijkheid tot sociaal-innovatieve insteek, geeft mensen reële hefbomen in handen om hun sociaal-ruimtelijke toekomst mee vorm te geven.

Het ontwerp voorziet drie types publieke ruimtes met een verschillende gelaagdheid in publiek karakter, gaande van semi-doorwaadbare trajecten in woonhoven, semi-publieke gebruiksruimtes in de groene spine, tot één groot publiek park (Lievepark) waar elementen worden geïntegreerd die tot een verknoping van sociale relaties tussen wijk en stad kunnen leiden.

OpdrachtUitwerken bestaande stedenbouwkundige studie, 2010
OpdrachtgeverWoninGent
LocatieRabot, Gent
SamenwerkingCluster Landschap en Stedenbouw, Sileghem & Partners, Tech3, Pascal De Bruyne, Tony De Smul, Traject en Ante Timmermans